به روز شده در تاریخ ۱ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۷:۴۶
در مطلب امروز به بررسی زبانهای رسمی متداول در جهان بر اساس آمار منتشر شده از سوی موسسه Babbel در ژانویه ۲۰۲۲ خواهیم پرداخت. در این گزارش، ۱۱ زبان رسمی رایج در جهان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
زبان رسمی چیست؟
زبان های رسمی امروزه در سراسر جهان بسیار سازمان یافته هستند؛ البته نقش دقیق آنها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، زبان رسمی عموماً فقط زبان دولت قلمداد می‌شود. زبان رسمی (Official Language) زبانی است که اسناد رسمی و مدارک دولتی به آن زبان(ها) خاص انجام می شود. زبانهای رسمی معمولاً زبان‌هایی هستند که اکثر مردم یک کشور به آن صحبت می‌کنند؛ البته ممکن است گاهی اینطور نباشد.
با نگاهی به رایج ترین زبان های رسمی در سراسر جهان، گسست بین زبان های دولت ها و زبان های مردم آشکار می شود. در اینجا ۱۱ زبان رسمی رایج و با اندک بحثی در مورد دلیل قرار گرفتن آنها در این لیست آورده شده است.
زبان دژور و دفاکتو
در روال مرسوم جهانی، زبانهای کشورها از حیث رسمیت (Officially) دو حالت زیر را خواهند داشت:
۱ – زبان دژور (de jure): به زبانی رسمی در کشوری اطلاق می‌شود که برای رسمت یافتن آن قانون وجود دارد. به عنوان مثال در کشور آن بر اساس قانون، زبان آلمانی زبان رسمی دژور است؛ یا در کشور جمهوری اسلامی ایران بر اساس قانون اساسی مصوب در این کشور، زبان فارسی زبان اینچنین خواهد بود.
۲ – زبان دفاکتو (de facto): برخلاف حالت اول، در این شکل از زبان رسمی، برای رسمیت یافتن یک زبان، قانون مصوب وجود ندارد اما یک زبان به شکل متداول رسمی شده است به عنوان نمونه در کشورهای ایالات متحده آمریکا و انگلستان، زبان انگلیسی به دلیل استفاده گسترده توسط مردم آنها رسمیت یافته اما برای آن قانونی وجود ندارد که اشاره به این موضوع کرده باشد.
۱۱ زبان رسمی متداول
در ادامه بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی موسسه معتبر Babbel در ژانویه ۲۰۲۲، بر اساس دو گونه زبان دژور و زبان دفاکتو، در بین زبانهای رسمی متداول در جهان به ۱۱ مورد اشاره خواهیم کرد:
زبان انگلیسی – ۶۰ کشور
هنگام شمارش افراد بومی و غیر بومی، انگلیسی پرمخاطب ترین زبان در جهان است. پس خیلی تعجب آور نیست که انگلیسی رایج ترین زبان رسمی باشد. و با این حال، این دو رقم لزوما به هم مرتبط نیستند. چینی ماندارین دومین زبان پرمخاطب است، اما تنها در تعداد معدودی از کشورها زبان رسمی است. همچنین، برخی از کشورهایی که زبان انگلیسی در آنها زبان رسمی است، به سختی انگلیسی زبان دارند.
موقعیت انگلیسی بیشتر بازتابی از امپراتوری بریتانیا و آمریکاست. اکثر کشورهایی که انگلیسی در آنها زبان رسمی است، زمانی تحت کنترل بریتانیا یا ایالات متحده بودند. در برخی، انگلیسی به اجبار بر کل جمعیت تحمیل شد، در حالی که در برخی دیگر تنها به زبان دولت تبدیل شد.
تسلط انگلیسی به دلیل نقش آن به عنوان یک زبان فرانکا ادامه دارد. حتی در کشورهایی که دهه ها یا قرن ها پیش حکومت انگلیسی را رد کردند، زبان انگلیسی درها را برای مشارکت در بازار بزرگ جهانی گشوده است.
کشورهایی که در آنها زبان انگلیسی زبان رسمی است:
- ایالات متحده آمریکا
- انگلستان
- کانادا
- استرالیا
- نیوزلند
- ایالات فدرال میکرونزی
- کانادا
- ایرلند
- هند
- پاکستان
- فیلیپین
- سنگاپور
- آفریقای جنوبی
- کامرون
- گامبیا
- غنا
- جامائیکا
- کنیا
- نیجریه
- رواندا
- سودان جنوبی
- سودان
- تانزانیا
- ترینیداد و توباگو
- اوگاندا
- رامبیا
- زیمبابوه
- نامیبیا
- باهاما
- باربادوس
- بلیز
- بوتسوانا
- بوروندی
- جزایز کوک
- دومینیکا
- اسواتینی
- فیجی
- گرانادا
- گویان
- کیربیاتی
- لسوتو لیبریا
- مالاوی
- مالت
- جزایر مارشال
- موریس
- آنتیگوا و باربودا
- نائورو
- نیئه
- پالائو
- پاپوآ گینه نو
- سنت کیتس و نویس
- سنت لوسیا
- سنت وینسنت و گرنادین ها
- ساموآ
- سیشل
- سیرالئون
- جرایز سلیمان
- تونگا
- نووالو
- جمهوری وانواتو
فرانسوی – ۲۹ کشور
مانند انگلیسی، زبان فرانسوی نیز از طریق استعمار گسترش یافت، به ویژه در آفریقا، جایی که ۲۱ کشور از ۲۹ کشور در آن قرار دارند. آفریقا بیش از هر قاره دیگری خانه فرانسوی زبانان است و جمعیت در آنجا همچنان در حال افزایش است، اگر چه فرانسه دیگر کنترل هیچ کشوری را در دست ندارد.
فرانسوی یکی از زبانهای رسمی بسیاری از نهادهای حاکم، از جمله اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد و ناتو است (اغلب پس از انگلیسی). تنها جایی که کشورهای فرانسوی زبان را متحد کرد، سازمان بین المللی فرانکفونی (Organisation internationale de la Francophonie) است، سازمانی با ۸۸ دولت عضو که نماینده فرانسوی زبانان هستند. با زبان فرانسه به عنوان نقطه شروع مشترک، هدف این سازمان ترویج فرهنگ، صلح و آموزش در سراسر جهان است.
کشورهایی که در آنها زبان فرانسوی زبان رسمی است:
- فرانسه
- موناکو
- بلژیک
- سوئیس
- کانادا
- کامرون
- چاد
- جمهوری آفریقای مرکزی
- کنگو
- جمهوری دموکراتیک کنگو
- جیبوتی
- ساحل عاج
- لوکزامبورگ
- ماداگاسکار
- مالی
- نیجر
- رواندا
- سنگال
- بنین
- بورکینافاسو
- بوروندی
- کومور
- گینه استوایی
- گابن
- گینه
- هائیتی
- سیشل
- توگو
- وانواتو
عربی – ۲۳ کشور
زبان عربی از نظر جغرافیایی بسیار بیشتر از انگلیسی و فرانسوی متمرکز است. همه کشورهایی که زبان رسمی آنها عربی است در شمال آفریقا یا شبه جزیره عربستان هستند. گسترش آن توسط فتوحات اولیه اسلام، که قدمت آن به قرن هفتم پس از میلاد باز می‌گردد، آغاز شد. مطمئناً در سرتاسر جهان عرب زبانان وجود دارند، اما اکثریت آنها در این منطقه بزرگ زندگی می کنند.
در حالی که چندین گویش مختلف در سراسر منطقه وجود دارد، عربی به عنوان زبانی برای جهان عرب عمل می کند. همه کشورهایی که زبان عربی را به عنوان زبان رسمی دارند، عضو یا ناظر اتحادیه عرب (Arab League) هستند، سازمانی بین المللی که کشورها را از نظر دیپلماتیک و فرهنگی متحد می کند.
کشورهایی که در آنها زبان عربی زبان رسمی است:
- مصر
- عراق
- عربستان سعودی
- سوریه
- بحرین
- اردن
- کویت
- لبنان
- لیبی
- عمان
- فلسطین
- قطر
- امارات متحده عربی
- یمن
- الجزایر
- چاد
- کومور
- جیبوتی
- موریتامی
- مراکس
- سومالی
- سودان
- تونس
اسپانیایی – ۲۰ کشور
اسپانیا به دلیل این نام اغلب به عنوان خانه فرهنگی اسپانیایی ها در نظر گرفته می شود، اما اکثریت قریب به اتفاق اسپانیایی زبانان در قاره آمریکا زندگی می کنند. تنها دو کشور خارج از قاره آمریکا زبان اسپانیایی را به عنوان زبان رسمی دارند: اسپانیا و گینه استوایی. گسترش زبان اسپانیایی در قاره آمریکا بخشی از استعماری است که با ورود کریستف کلمب به کارائیب آغاز شد.
زبان اسپانیایی یکی از پرتکلم‌ترین زبان‌ها است که در کشورهای دیگر در سراسر جهان یافت می‌شود. به عنوان مثال، ایالات متحده خانه ۴۳ میلیون گویشور زبان اسپانیایی است.
کشورهایی که در آنها زبان اسپانیایی زبان رسمی است:
- اسپانیا
- آرژانتین
- مکزیک
- کوبا
- شیلی
- کلمبیا
- پرو
- پاراگوئه
- اروگوئه
- ونزوئلا
- کاستاریکا
- اکوادور
- نیکاراگوئه
- بولیوی
- پاناما
- گواتمالا
- هندوراس
- السالوادور
- گینه استوایی
- جمهوری دومینیکن
پرتغالی – ۱۰ کشور
پرتغالی در سراسر جهان پراکنده است، به عنوان یک زبان رسمی در شش کشور آفریقایی، یک کشور آمریکای جنوبی، یک کشور آسیایی، یک کشور اروپایی و یک کشور اقیانوسیه (اگر تیمور شرقی را بخشی از اقیانوسیه در نظر بگیرید). همه این کشورها قبلاً مستعمره به جز کشور پرتغال مستعمره این کشور بوده‌اند.
همه این کشورها بخشی از جامعه کشورهای پرتغالی زبان هستند که در سال ۱۹۹۶ به عنوان راهی برای متحد کردن جهان Lusophone (پرتغالی زبان) تأسیس شد. به جز کشورهایی که زبان پرتغالی زبان رسمی است، ۳۱ کشور ناظر دیگر نیز که جمعیت قابل توجهی پرتغالی زبانی را در خود جای داده اند، در این سازمان حضور دارند.
کشورهایی که در آنها زبان پرتغالی زبان رسمی است:
- پرتغال
- برزیل
- آنگولا
- موزامبیک
- ماکائو
- کیپ ورد
- تیمور شرقی
- گینه استوایی
- گینه بیسائو
- سائوتومه و پرنسیپ
آلمانی – ۶ کشور
زبان آلمانی تنها زبان رسمی در جهان است که تمامی کشورهایی که این زبان را به رسمیت می‌شناسند فقط در قاره اروپا حضور دارند. کشور آلمان در اثر رویدادهای ناشی از جنگ جهانی اول است. علاوه بر این کشور آلمان مانند سایر کشورهای اروپایی در استعمار کشورهای دیگر شرکت نمی‌کرد.
کشورهایی که در آنها زبان آلمانی زبان رسمی است:
- آلمان
- لیختن اشتاین
- اتریش
- بلژیک
- لوکزامبورگ
- سوئیس
روسی – ۵ کشور
روسی زبان رسمی روسیه و کشورهای مجاور است، اما این عامل نشان می‌دهد که این زبان روسی تا چه حد گسترده است. روسی رایج ترین زبان مادری در اروپا و هشتمین زبان پرگویش در جهان به حساب می آید. در حالی که بیشتر روسی زبانان در روسیه زندگی می کنند، جمعیت قابل توجهی در اوکراین، بلاروس، ترکیه، استونی (مستعمره سابق روسیه) و سایر کشورها نیز جضور دارند.
کشورهایی که در آنها زبان روسی زبان رسمی است:
- روسیه
- بلاروس
- قراقستان
- قرقیزستان
- تاجیکستان
سواحیلی – ۵ کشور
زبان سواحیلی نیز در فهرست زبانهای رسمی متداول در اصل توسط مردم سواحیلی صحبت می شود، در بسیاری از مناطق شرق و آفریقای جنوبی استفاده می شود. این زبان به عنوان یک زبان در این قاره مورد استفاده مردم قرار گرفته است، به همین دلیل است که علاوه بر ۱۶ میلیون گویشور آن به عنوان زبان مادری، بیش از ۵۲ میلیون غیر بومی نیز به این زبان می‌توانند صحبت کنند.
علاوه بر کشورهای زیر، سواحیلی زبان رسمی کشورهای جامعه شرق آفریقا، اتحادیه آفریقا و جامعه توسعه آفریقای جنوبی است. در حالی که سواحیلی تنها یکی از هزاران زبانی است که از آفریقا سرچشمه گرفته است، به بخش مهمی از ارتباطات بین دولتی تبدیل شده است.
کشورهایی که در آنها زبان سواحیلی زبان رسمی است:
- کنیا
- تانزانیا
- اوگاندا
- رواندا
- جمهوری دموکراتیک کنگو
زبان مالایی – ۴ کشور
زبان مالایی در سراسر مجمع الجزایر مالایی و از قرن پانزدهم به عنوان زبانی برای این منطقه صحبت می شود. از میان سه زبانی که در ادامه آخرین رتبه را در بین زبانهای رسمی متداول به خود اختصاص داده اند، این زبان با بیش از ۲۹۰ میلیون گویشور، بیشترین تعداد استفاده کننده را دارد. این زبان فوق العاده متنوع با گویش های مختلف است. اکثر گویشوران این زبان از زبانی به نام اندونزیایی استفاده می کنند (نوع استاندارد اندونزی).
کشورهایی که در آنها زبان مالایی زبان رسمی است:
- مالزی
- اندونزی
- سنگاپور
- برونئی
زبان صربی کرواتی- ۴ کشور
افزودن زبان صربی کرواتی به این فهرست شاید بیشتر از سایرین بحث برانگیز باشد. چهار کشوری که زبان صربی کرواتی را به عنوان زبان رسمی دارند، تاریخ پیچیده ای دارند و تا سال ۱۹۹۲ بخشی از یوگسلاوی بودند. در آن زمان، منطقه بر اساس خطوط ناسیونالیستی تقسیم شد و برخی استدلال کرده اند که هر کشور زبان مخصوص به خود را دارد: بوسنیایی، کرواتی، مونته نگرو و صربستان. با این حال، دیگران می گویند که آنها تقریباً یکسان هستند و بنابراین باید تحت یک نام واحد در نظر گرفته شوند.
کشورهایی که در آنها زبان صربی کرواتی زبان رسمی است:
- صربستان
- کرواسی
- مونته نگرو
- بوسنی و هرزگوین
زبان ایتالیایی – ۴ کشور
ایتالیایی ها به لطف دو کشور محصور در خشکی که در داخل ایتالیا واقع شده اند، به این فهرست راه پیدا کرده اند: واتیکان، کشور کوچکی در وسط رم که خانه کلیسای کاتولیک است، و سن مارینو (یک کشور کوچک در مرکز ایتالیا). همچنین در کشور همسایه سوئیس، که به آلمانی، فرانسوی و رومانش نیز رسمیت می دهد، مورد استفاده است.
مانند آلمان، ایتالیا نیز زمانی در نتیجه استعمار امپراتوری بزرگتری داشت (اگرچه نسبت به بسیاری از کشورهای اروپایی دیرتر شروع شد). در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، چند کشور آفریقایی تحت کنترل ایتالیا بودند. با این حال، امپراتوری کوتاه مدت بود، زیرا ایتالیا پس از برکناری بنیتو موسولینی از قدرت، سرزمین‌های خود را در طول جنگ جهانی دوم به متفقین واگذار کرد. اما همچنان به عنوان یکی از زبانهای رسمی متداول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کشورهایی که در آنها زبان ایتالیایی زبان رسمی است:
- ایتالیا
- واتیکان
- سان مارینو
- سوئیس
امیداوریم بحث زبانهای رسمی متداول در جهان دید شما را نسبت به تداول و حجم استفاده از زبانهای مرسوم جهانی بازتر کرده باشد. موسسه عصر زبان ارائه دهنده دوره های آنلاین آموزش زبانهای خارجی به تمامی زبانهای یاده شده است.
نظرات