رسمیت یافتن گویش سمنانی در دانشگاه
امروز خبر خوشحال کننده رسمیت یافتن گویش سمنانی در دانشگاه را واکاوی خواهیم کرد. به نقل از خبرگزاری کتاب ایران ارائه گویش سمنانی به طور رسمی در دانشگاه سمنان افتتاح شد.
داستان از شش سال پیش و با مصوبه فرهنگستان زبان و ادب فارسی آغاز شد. در سال ۱۳۹۲ این ارگان ارائه گویش سمنانی در دانشگاه را تصویب کرد. امروز پس از گذشت شش سال دانشگاه سمنان این درس را در قالب دو واحد درسی ارائه می نماید.
استاد خالصی از بزرگترین ادبای استان سمنان برای این کار تلاشهای زیادی نموده است. ایشان علاوه بر تلاش برای تصویب ارائه این درس در دانشگاه ها، یکی از مولفین کتاب درسی گویش مربوطه است. این کتاب که به همت این استاد زبان و ادبیات فارسی و همراهی دو تن از همکارنشان نوشته شده است در قالب ۳۲ درس به دانشجویان زبان و ادبیات فارسی ارائه خواهد شد.
توجه به زبانهای محلی، تقویت بنیه اجتماعی و تنوع زبانی از علل روی آوردن به این کار ذکر شده است. در ادامه با ما همراه باشید تا با این گویش بیشتر آشنا شویم.
گویش سمنانی یکی از گویش های اصلی زبانهای ایرانی در شاخه شمال غربی می باشد. برخی اعتقاد دارند ساختار این گویش به شکلی است که خود یک زبان نامیده می شود. همانطور که پیشتر عنوان کردیم گویش شکل خفیف شده یک زبان می باشد. به عبارت دقیق تر رابطه گویش و زبان همانند رابطه میوه و درخت است.
اهمیت گویش سمنانی تا بدانجا است که آقای آرتور امانوئل کریستنسن Arthur Emanuel Christensen ایرانشناس مشهور دانمارکی صد سال پیش در آن خصوص تحقیق نموده بود. وی اعتقاد داشت سمنانی زبانی بسیار خاص است تا حدی که درک صحبت های دو نفر سمنانی برای یک فارسی زبان هم مشکل پیش می آورد.
عدم وام پذیری این گویش باعث شده است ورود کلمات بیگانه و وام واژه ها به آن بسیار مشکل باشد. از نکات جالب توجه در این گویش تمایز میان سوم شخص مفرد مونث و مذکر هست.
جالت تر آنکه گویش سمنانی در کنار گویش هایی مانند عربی، ترکی، بلوچی و ارمنی سالهای گذشته در گنجینه میراث ملی ایران ثبت گردید.
استان سمنان که در حد فاصل میان استان خراسان رضوی و استان تهران واقع شده است تنوع زبانی بالایی دارد. وجود گویش های متعددی همچون سرخه ای، لاسگردی، سنگسری و بیابانکی از جمله آنهاست.
توجه به گویش ها در زبانهای ایرانی باعث عدم حذف آن ها می گردد. امروزه یکی از مشکلات اصلی در مناطق مختلف ایران عدم توجه گویشوران به زبانهای محلی است. دانشگاه های کشور با الگوبرداری از دانشگاه سمنان می توانند پیش قراول این امر باشند.
البته شایان ذکر است که عده ای از زبانشناسان با این کار مخالف بوده و آن را تضعیف کننده وحدت ملی می دانند. در یادداشت گذشته خود به مقوله بررسی ابعاد آموزش به زبان غیر فارسی در مدارس پرداختیم. در این یادداشت محمد امینی از پژوهشگران تاریخ ایران اعتقاد داشت توجه بیش از حد به گویش ها و زبانهای مختلف ایرانی مخل وحدت ملی ایران است.
