نگاهی به چند واژه مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
قصد داریم در این یادداشت نگاهی به چند واژه مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشته باشیم. فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سالهای اخیر تمام همت خود را معطوف تصویب واژه کرده است. به عبارتی دغدغه اصلی این فرهنگستان جایگزینی واژگان خارجی بوده است. واژگان بیگانه به کررات وارد زبانهای مختلف شده و بین مردم مرسوم می شوند. این قاعده در مورد ایرانیان بسیار حادتر است.
ایران کشوری کمتر توسعه یافته است. برای اینکه راه توسعه و پیشرفت را طی کند ناگزیر به واردات علم و فناوری است. این واردات علاوه بر همراه داشتن ماشین آلات و تکنولوژی، بی شک فرهنگ را هم با خود می آورد. زبان بخشی از فرهنگ هر کشور است و نامگذاری این موارد نیز قطعاً با بیگانگان است.
از سال ۱۳۶۸ که روند توسعه در ایران با وارد شدن کامپیوتر ها شدت گرفته است، این مسئله تبدیل به یک چالش گردیده است. کامپیوتر وارد ایران شده و نام خود از واژه computer در زبان انگلیسی به همراه دارد. حال بایستی یا این واژه را بپذیریم و یا برایش جایگزینی معرفی کنیم. به خوب یا بد این امر کاری نداریم و نگاهمان به واژه هایی است که مصوب گردیده است.
برای این مقایسه کیفی، ده واژه خوشایند و ده واژه غریب و نامانوس را لیست کرده ایم. واژه های خوشایند با اقبال مردم روبرو شده و استفاده می شوند. اما واژگان نامانوس مورد پذیرش گویشوران فارسی زبان قرار نگرفته است.
آکادمی = فرهنگستان
اتوبان = بزرگ راه
ادیت = ویرایش
اسپری – افشانه
انیمیشن = پویانمایی
ایندکس = نمایه
بیلان = ترازنامه
پاراگراف = بند
سوبسید = یارانه
تئوریک = نظری
تکنسین = فن ورز
جکوزی = آب زن
حق التدریس = آموزانه
دکور = آرایه
دوپینگ = زورافزایی
رزومه = کارنامک
ژتون = بهامهر
سیفون = آب شویه
فریزر = یخ زن
فلاسک = دما بان
نگاهی به چند واژه مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی ما را به نتیجه گیری واضحی رهنمون می دارد. همانطور که ملاحظه می کنید در لیست بالا خوب و بد کاملاً روشن است. در صورتی که واژه مصوب دلنشین و مانوس باشد مردم تن به استفاده از آن می دهند. در صورتی هم که واژه نامانوس و غریب باشد خیر.
گویشوران زبان فارسی شیرین طلب است. به عبارت بهتر سراغ موارد می روند که خوش لفظ و آشنا باشند. قرار دادن واژه مصوب پیامک برای SMS کار بسیار ارزشمندی است. مردم هم از آن استقبال می کنند. اما واقعاً آیا باید توقع داشت گویشوران زبان شیرین فارسی از برابر دمابان بجای Flask هم استفاده کنند.
