کمتر کسی است که با کتاب فن ترجمه انگلیسی علاء الدین پازارگادی آشنا نباشد. این کتاب از قدیمی ترین و اصلی ترین منابع آموزش مترجمی زبان انگلیسی است. با ما همراه باشید تا این اثر مفید را بیشتر بشناسید.

علاء الدین پازارگادی کیست؟

این مرد بزرگ در سال ۱۲۹۲ در خطه ادب پرور شیراز به دنیا آمد. تحصیلات خود را در رشته های تاریخ و تعلیم و تربیت ادامه داد و نهایتاً در رشته علوم سیاسی موفق به دریافت دکترای تخصصی Ph.D از دانشگاه آکسفورد انگلستان شد. بسیاری او را نویسنده و مترجم می دانند اما وی بسیار بیشتر از اینها به ایرانیان خدمت کرده است.

علاء الدین پازارگادی بیشتر به دلیل ترجمه آثار کلاسیک ادبیات انگلستان از جمله نمایشنامه های ویلیام شکسپیر William Shakespeare نشاخته می شود. وی را موسس رشته زبان و ادبیات انگلیسی در ایران می دانند. علاوه بر ترجمه رمان و کتابهای ادبیات انگلیسی، فن دستور زبان انگلیسی، فن ترجمه انگلیسی و چند کتاب دیگر از آثار ارزشمند اوست.  این استاد برجسته در ۱۹ فروردین ماه ۱۳۸۳ دار فانی را وداع گفت. 

معرفی کتاب فن ترجمه انگلیسی

این کتاب اولین بار و در سال ۱۳۶۲ توسط انتشارات امیرکبیر وارد بازار کتاب ایران شد. عنوان کتاب در اولین چاپ The Art of English-Persian Translation بود. استفاده از کلمه Art برای معادل فن کمی عجیب به نظر می رسد. به هر حال کتاب در ۳۶۲ صفحه چاپ شد. اندازه صفحات رقعی و جلد آن شومیز معمولی در نظر گرفته شده است. نوع چاپ برگه ها نیز تک رنگ سیاه و سفید می باشد.

کتاب فصل بندی خاصی ندارد و آموزشها به شکل نکته ای و کم حجم تدوین شده اند. جالب آنکه این اثر با اقبال عمومی روبرو شد و تا سال ۱۳۹۰ به چاپ نوزدهم رسید. هفت سال بعد در سال ۱۳۹۷ چاپ بیست و سوم کتاب با شمارگان ۵۰۰ نسخه نیز وارد بازار نشر کشور شد. این مسئله را شاید در افزایش افسار گسیخته قیمت کاغذ و بحران بازار نشر باید جستجو کرد.

بخشی از مقدمه کتاب

آمادگی برای ترجمه

فن ترجمه احتیاج به سه چیز دارد:

۱ – تسلط به زبان مادری

۲ – تسلط به زبان خارجی

۳ – مجزا ساختن هر دو زبان از یکدیگر

از لحاظ اختلافاتی که بین آنها در مورد قواعد دستوری، لغات و اصطلاحات، ساختمان و حالات و خصوصیات هر کدام از آنها وجود دارد و استفاده از این خصوصیات برای اینکه ترجمه روان و سلیس باشد و در عین حال اصل امانت حفظ شود.

نکات مهم در ترجمه

در مواردیکه اختلاف زیادی بین طرز بیان یک فکر در دو زبان وجود دارد الیته مترجم کوشش می کند تا آنجا که مقدور است روح و مفهوم اصلی را با همان قالب متن اصلی حفظ کند تا اصالت آن از بین نرود. ولی در برخی موارد مترجم باید آزادی عمل داشته باشد تا ترجمه را به صورتی پسندیده و قابل قبول به قالب زبانی دیگر در آورد. از این جهت باید گفت که نکاتی که مترجم باید مورد توجه قرار دهد به ترتیب اهمیت از این قرارند:

۱ – مفهوم کلی و روج و حالات و سبک متن اصلی که ترجمه میشود.

۲ – طرز تنظیم مطالب نسبت به مفهوم کلی 

۳ – قالب جملات آن متن

۴ – نوع کلمات و اصطالحات و تشبیهاتی که در آن بکار رفته.

البته بهترین ترجمه آن است که هر چهار نکته در ترجمه متن موردنظر رعایت شود ولی این کار همیشه بعلت اختلاف دو زبان که معرف دو تمدن و وضع اجتماعی و طرز فکر مردم دو کشور میسر نیست.

شیوه آموزش در کتاب فن ترجمه انگلیسی

مرحوم علاء الدین پازارگادی در این کتاب از روش آموزش علمی کاربردی استفاده نمود. بدین معنا که کارآموز مترجمی ابتدا نکته مربوط به آن درس را یاد گرفته و در ادامه بایستی تمرین مربوطه را انجام دهد. در انجام تمرین نیز لغات و اصطلاحات کاربردی بکار رفته در متن لیست شده است.

به عنوان مثال در یکی از صفحات کتاب ابتدا متنی قرار داده شده که لغات آن معادل موارد بالا می باشد. شما بایستی با استفاده از معادلهای فارسی این کلمات انگلیسی، ترجمه را انجام دهید. همین رویه در کل کتاب ادامه می یابد. در برخی از متون، ترجمه نمونه استاد پازارگادی نیز نوشته شده است.

مثلاً در بخش ترجمه جملات مرکب compound sentences آورده شده است:

یک جمه مرکب در حقیقت از دو یا چند جمله مستقل ساده تشکیل شده که اغلب به وسیله حروف ربط به یکدیگر متصل شده اند. به این جهت ترجمه آن شباهت به ترجمه ساده دارد بجز اینکه جمله طولانی تر است و به ارتباط بین قسمتهای مختلف باید توجه شود.

He is a skillful player, isn’t he?

او بازیکن خوبی است، اینطور نیست؟

اگر نیاز به معرفی و آشنایی بیشتری دارید با همکاران ما در موسسه عصر زبان تماس برقرار نمایید. جهت خرید کتاب نیز می توانید به این لینک مراجعه کنید.